دمانس یا زوال عقل یکی از اختلالات شایع مغزی است که در اثر آن فرد در کارکرد های شناختی خود و به تبع آن در رفتار خود هم دچار مشکلات و نقصان هایی می شود؛ که کارکردهای روزمره وی را دچار مشکل می سازند. در واقع فرد طی یک روند نزولی عملکردهای عادی و روزمره خود را از دست می دهد. دمانس انواع و نشانه های مختلفی دارد که بر اثر علل مختلف به وجود می آیند. یافتن این علت برای درمان اهمیت دارد ولی به طور کلی می توان ریسک ابتلا را با اقدامات پیشگیرانه کاهش داد. مشاوره روانشناسی با استفاده از مصاحبه و ابزارهایی چون آزمون روانشناسی اقدام به تشخیص می نمایند.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال های شناختی و حافظه می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
دمانس یا زوال عقل
دمانس یا زوال عقل یک اصطلاح کلی برای کاهش توانایی مغزی و ذهنی افراد می باشد. مثلا ممکن است فرد کاهش حافظه را تجربه کند و به تبع آن انجام در برخی از وظائف خود دچار کاستی، نقص و اشتباهات غیر عمدی بشود. آلزایمرمعروف ترین و شایع ترین شکل از زوال عقل است. بعد از آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل، دمانس عروقی است.
زوال عقل یک بیماری واحد نیست بلکه همان طور که گفته شد مجموعه ای از بیماری ها را در بر می گیرد. این بیماری ها بر کاهش حافظه و توانایی تفکر فرد تاثیر می گذارند.
نشانه های دمانس یا زوال عقل
در بیماری دمانس ما شاهد دسته ای از نشانه های مختلف هستیم. هرچند که این نشانه ها گستره زیادی دارند و می توانند بسیار متنوع باشند، ولی به طور کلی حداقل دو مورد از حیطه های شناختی زیر باید دچار نقص بشوند، تا فرد تشخیص زوال عقل را دریافت کند:
- حافظه
- ارتباط و زبان
- توانایی تمرکز و توجه
- توانایی استدلال و قضاوت
- ادراک بینایی
برای افراد مبتلا به دمانس در موقعیت های مختلف مشکلاتی ایجاد می شود، برخی از این مشکلات عبارتند از؛
- حافظه کوتاه مدت بیمار مختل می شود.
- بیمار نمی تواند مقدار موجودی کیف پولش را حساب کند یا به خاطر بسپارد.
- قبض ها وصورتحساب هایش را نتوانند پرداخت کنند.
- در برنامه ریزی مشکل داشته باشند.
- غذا نتوانند تهیه کنند.
- در به خاطر سپاری قرارهای ملاقات دچار مشکل شوند.
بسیاری از اشکال دمانس پیشرونده می باشد. یعنی علائم آرام آرام شروع می شوند و به تدریج رو به وخیم شدن می روند. بنابراین علائم جزئی مثل از دست دادن حافظه که اخیرا در شما شروع شده یا در یکی از اطرافیانتان دیده می شود، بهتر است توسط متخصص بررسی شود.
اهمیت تشخیص زودهنگام دمانس
اگرچه زوال عقل یک بیماری پیشرونده است، ولی با این حال با مراجعه زودهنگام و دریافت تشخیص به موقع به فرد کمک می کند حداکثر بهره را از درمان های موجود ببرد و علاوه بر آن می تواند این شانس را برای فرد به ارمغان بیاورد تا در آزمایشات و پژوهش هایی شرکت جوید که به دنبال راهی برای درمان یا بهبود بیماری زوال عقل می باشند. همچنین مراجعه زود هنگام کمک می کند، برنامه ریزی درمانی بهتری صورت گیرد.
علل دمانس
دمانس از تخریب سلول های مغزی ایجاد می شود. این آسیب و تخریب سلولی مانع از کارکرد صحیح آن ها می شود. در واقع عدم کارکرد صحیح سلول های مغزی موجب تخریب کارکردهای شناختی و ذهنی فرد از قبیل تفکر می شود.
اشکال مختلف زوال عقل بسته به اینکه کدام ناحیه مغزی را درگیر کرده باشد، یک کارکرد خاص را تخریب می کند. برای مثال در آلزایمر، هیپوکامپ که مرکز یادگیری و حافظه مغز می باشد، اولین ناحیه ای است که تخریب می شود برای همین است که نقصان حافظه از اولین علائم آلزایمر است.
علل دیگری که در تخریب سلول های مغزی همکاری می کنند و باعث بدتر شدن شرایط یا تثبیت آن می شوند شامل موارد زیر می باشد:
- افسردگی
- عوارض جانبی داروها
- سوء مصرف الکل
- مشکلات تیروئید
- کمبود ویتامین ها
عوامل خطر اصلی برای ابتلا به دمانس بالا رفتن سن و داشتن سابقه ژنتیکی می باشد. در واقع این دو عامل می توانند ابتلا به زوال عقل را پیش بینی کنند.
انواع دمانس
دمانس دارای انواع مختلفی غیر از آلزایمر می باشد:
- دمانس ظاهر شده در سنین پایین
- آسیب خفیف شناختی
- دمانس عروقی
- دمانس ترکیبی
- دمانس گیچگاهی-پیشانی
- دمانس لوی بادی
- سندرم داون
درمان دمانس
درمان دمانس بسته به علت و نوع آن متفاوت می باشد. در بیشتر موارد که زوال عقل پیشرونده می باشد، درمان مشخصی برای آن وجود ندارد ولی داروهایی وجود دارند که نشانه ها را کاهش می دهند. در واقع دمانس هایی مثل آلزایمر درمان قطعی ندارند ولی با مصرف دارو می توان نشانه ها را کنترل کرد و وضع زندگی فرد را بهبود داد.
پیشگیری از دمانس
اگر چه دو عامل خطر اصلی برای زوال عقل یعنی سن و ژنتیک را نمی توان کنترل کرد ولی تحقیقات نشان داده است که برخی عوامل دیگری هستند که با کنترل آن ها می توان احتمال ابتلا را کاهش داد:
- عوامل قلبی عروقی: هر عاملی که باعث آسیب دیدن سیستم عروقی کل بدن بشود، در مغز هم می تواند خطرساز شود به این شکل ممکن است با رساندن میزان کم اکسیژن به ناحیه هایی از مغز، سلول های مغزی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین نتیجه می گیریم هر کاری که باعث شود سلامت قلبی عروقی شما بالا برود می تواند از مغز شما هم حفاظت کند. مثلا سیگارنکشید، فشار خون خود را تحت کنترل داشته باشید، کلسترول و قند خون خود را کنترل کنید. حتما در صدد درمان اضطرابو استرس، و درمان اضافه وزن خود اقدام نمایید.
- تمرینات مرتب ورزشی: ورزش کردن ریسک دمانس را پایین می آورد. در واقع ورزش به شکل مستقیم بر سلول های مغز تاثیر گذاشته و خون و اکسیژن به آن ها می رساند.
- رژیم غذایی: هر آنچه که شما می خورید به شکل مستقیم بر قلب و مغز شما تاثیر می گذارد. الگوهای سالم غذا خوردن برای قلب، مثل رژیم مدیترانه ای، احتمالا سلامت مغز را هم بالا می برد. رژیم مدیترانه ای شامل گوشت قرمز کمتر، میزان بیشتری از میوه ها و سبزیجات تازه، ماهی، آجیل، روغن زیتون و چربی های سالم می باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال های شناختی و حافظه می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی
- ۹۷/۰۷/۲۳