آپنه خواب | علائم، علل و درمان وقفه تنفسی در خواب

یکی از اختلالات شایع هنگام خواب، آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب است. اختلال آپنه خواب می تواند باعث به هم خوردن چرخه خواب و بیداری فرد شده و تاثیر زیادی روی عملکرد روزمره اش بگذارد. آپنه خواب در بیماران قلبی می تواند باعث مرگ ناگهانی در طول خواب شود. اختلال در خواب باعث می شود فرد در طول روز احساس خستگی کرده و بازدهی لازم را نداشته باشد. از طرفی کم خوابی بر خلق فرد نیز تاثیر می گذارد. آپنه خواب در هر سنی می تواند رخ دهد. در این مقاله درباره نشانه ها، عوارض و درمان آپنه خواب پرداخته ایم.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات خواب و بی خوابی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

آپنه خواب چیست؟

آپنه خواب یک اختلال جدی در خواب است که در آن تنفس مکررا متوقف و مجدد شروع می شود. هر دوره آپنه خواب 10 تا 30 ثانیه طول می کشد. توقف تنفس می تواند حتی تا صدها بار در خواب تکرار شود. شخص ممکن است با احساس خفگی و نفس تنگی به طور مکرر از خواب بیدار شود. افرادی که به اختلال آپنه خواب مبتلا هستند، حتی اگر یک شب خواب کامل داشته باشند باز هم احساس خستگی خواهند کرد. آپنه خواب یکی از دلایل بی خوابی است برای اطلاع بیشتر کلیک کنید.

 

انواع آپنه خواب

آپنه خواب به دو صورت معم.لا رخ می دهد:

آپنه انسدادی: آپنه انسدادی شایع ترین شکل وقفه تنفسی در خواب است و هنگامی اتفاق می افتد که عضلات گلو در حالت آرامش قرار دارد و بافت نرم پشت گلو راه تنفس را مسدود می کند.

آپنه مرکزی خواب: آپنه مرکزی زمانی اتفاق می افتد که مغز سیگنال ها و دستورات لازم را برای عضلات کنترل تنفس، ارسال نمی کند.

 

علائم آپنه خواب

علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی تقریبا با هم یکسان است و گاهی اوقات تعیین نوع آن مشکل می شود. شایع ترین علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی عبارت اند از:

• خر و پف با صدای بلند
• وقفه های تنفسی در طول خواب که توسط اطرافیان گزارش می شود
• نفس نفس زدن در طول خواب
• بیدار شدن با دهان خشک
• سردرد صبحگاهی
• بی خوابی و مشکل در خواب
• خواب بیش از حد در طول روز
• مشکل در توجه و تمرکز در طول روز
• تحریک پذیری بالا

خر و پف با صدای بلند معمولا یک مشکل جدی را نشان می دهد اما لزوما آپنه خواب نیست. اگر برخی از این علائم یا هر مشکلی مربوط به خوابیدن دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

 

علل آپنه خواب انسدادی

آپنه انسدادی زمانی اتفاق می افتد که به دلیل انسداد مسیر تنفسی، فرد نمی تواند هوا را به میزان کافی دریافت کند؛ در نتیجه سطح اکسیژن در خون پایین می آید. مغز در این حالت به دستگاه تنفسی هشدار می دهد و فرد را از خواب بیدار می کند تا دوباره بتواند راه تنفس خود را باز کند. این بیداری معمولا خیلی کوتاه بوده و به یاد آورده نمی شود. انسداد راه تنفسی به دلیل مشکل در لوزه های بزرگ، بافت بیش از حد در مسیر تنفس و زبان بزرگ ایجاد شود.

 

علل آپنه خواب مرکزی

آپنه مرکزی کمتر رایج است و علت آن، اختلال عملکرد مغز در ارسال پیغام به عضلات تنفسی است. اختلال عملکرد مغزی می تواند به دلیل عفونت یا سکته ایجاد شده باشد. این حالت باعث می شود فرد مدت کوتاهی برای نفس کشیدن تلاش نکند. در نتیجه بیداری به همراه نفس تنگی اتفاق می افتد که باعث اختلال در خوابیدن مجدد یا ماندن در خواب می شود.

 

عوامل خطر و عوامل ایجاد کننده آپنه خواب

وقفه تنفسی در خواب می تواند برای هر کسی، حتی کودکان اتفاق بیفتد اما عوامل خاصی هستند که باعث افزایش خطر ایجاد وقفه های تنفسی می شوند.

عوامل موثر در ایجاد آپنه انسدادی خواب:

• اضافه وزن: چاقی به میزان زیادی خطر آپنه خواب را افزایش می دهد. رسوبات چربی در اطراف راه هوایی فوقانی می تواند تنفس شما را مختل کند.
• اندازه دور گردن: افرادی که گردن زخیم دارند ممکن است راه هوایی تنگ تر داشته باشند.
• راه هوایی محدود: ممکن است شما دارای گلوی باریک باشید. لوزه ها و گرفتگی بینی می تواند راه های هوایی را به ویژه در کودکان مسدود کند.
• مرد بودن: مردان حدود دو تا سه برابر بیشتر از زنان احتمال وقفه های تنفسی را در خواب تجربه می کنند. با این حال زنان در صورت اضافه وزن، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. همچنین بعد از یائسگی نیز خطر ابتلا بیشتر می شود.
• افزایش سن: با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش پیدا می کند.
• الکل و دارو های آرام بخش: این دارو ها عضلات گلو را آرام می کنند و می تواند آپنه خواب انسدادی را تشدید کند.
• سیگار کشیدن: سیگاری ها سه برابر بیشتر از کسانی که سیگار نمی کشند، آپنه انسدادی را تجربه می کنند. سیگار کشیدن می تواند مقدار التهاب و نگهداری مایعات را در راه تنفسی افزایش دهد.

عوامل موثر در ایجاد آپنه مرکزی خواب:

• سن بالا: با افزایش سن خطر ابتلا به آپنه انسدادی افزایش پیدا می کند.
• مرد بودن: آپنه مرکزی خواب در مردان بیشتر از زنان اتفاق می افتد.
• اختلالات قلبی: داشتن نارسایی های احتقانی قلب می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
• دارو های مسکن و آرام بخش: دارو های با تجویز طولانی مدت مثل دارو های ضد افسردگی و متادون خطر آپنه مرکزی خواب را افزایش می دهند.
• سکته مغزی: با داشتن تجربه سکته مغزی، خطر آپنه مرکزی خواب در معرض افزایش قرار می گیرد.

 

عوارض جانبی آپنه خواب

خستگی روزمره:

بیداری های مکرر مربوط به آپنه خواب باعث می شود خواب طبیعی مختل شود و موجب خواب آلودگی در طول روز بشود. همچنین تمرکز شما را در هنگام کار دچار اختلال می کند و باعث افزایش احتمال خطر در هنگام رانندگی یا کارهای حساس می شود.

کودکان و نوجوانان مبتلا به آپنه خواب ممکن است در مدرسه به مشکل برخورد کنند یا مشکل رفتاری داشته باشند.

فشار خون بالا و مشکلات قلبی:

سقوط ناگهانی سطح اکسیژن خون در طول وقفه های تنفسی خواب، می تواند باعث افزایش سطح فشار خون و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار می گذارد.

آپنه انسدادی خواب ممکن است خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی و ضربان قلب غیر طبیعی را افزایش دهد. اگر فرد دچار بیماری قلبی باشد، آپنه خواب می تواند منجر به مرگ ناگهانی در خواب شود.

دیابت نوع دو :

آپنه خواب، باعث بالا رفتن خطر افزایش ابتلا به انسولین و دیابت نوع دو می شود.

اختلالات سوخت و ساز:

اختلالاتی شامل فشار خون بالا، سطح کلسترول غیر طبیعی و قند خون بالا و اختلالاتی که به بیماری های قلبی مربوط است می تواند تحت تاثیر آپنه خواب ایجاد شود.

 

راه های پیشگیری و درمان

درمان سنتی نوعی ماسک به نام  CPAP است که سعی می کند هنگام قطع تنفس، به فرد اکسیژن وارد کند. اما این روش سنتی و معمولا آزار دهنده است. برخی داروها نیز هستند که مزایای مشابهی دارند اما در اینجا چند درمان و روش رفتاری جایگزین برای کاهش علائم آپنه خواب ذکر خواهیم کرد:

حفظ وزن سالم:

معمولا افراد دارای آپنه خواب، اضافه وزن نیز دارند. چاقی می تواند خطر انسداد مجاری تنفسی را افزایش دهد و تنفس شما را به طور ناگهانی هنگام خواب قطع کند. کاهش وزن برای این افراد بسیار حیاتی است.

ورزش:

ورزش منظم و هوازی می تواند سطح انرژی شما را افزایش دهد، قلب شما را تقویت کند و آپنه خواب را بهبود ببخشد. یوگابه طور خاص می تواند توانایی تنفسی شما را بهبود ببخشد و جریان اکسیژن را تقویت کند. آپنه خواب با کاهش سطح اکسیژن در خون همراه است. یوگا سطح اکسیژن در خون را با تمرینات مختلف تنفسی افزایش داده و باعث کاهش میزاناختلالات خواب شما می شود.

حالت خواب:

تغییرات هرچند کوچک در وضعیت خواب شما، می تواند علائم آپنه خواب را تقویت کند و استراحت شبانه شما را بهبود ببخشد. بیش از نیمی از موارد آپنه خواب از موقعیت و حالت خواب شما تاثیر می گیرد. حالت خواب شما به پشت خروپف شما را افزایش می دهد و مسیر های هوایی را مسدود می کند. در برخی از موارد خوابیدن به طرفین می تواند به تنفس طبیعی شما کمک کند.

از مرطوب کننده استفاده کنید:

دستگاه های رطوبت ساز می تواند به آپنه خواب شما کمک کند. هوای خشک می تواند سیستم تنفسی را تحریک کند. این دستگاه ها رطوبت و اکسیژن هوا را افزایش داده و تنفس شما را راحت تر می کند. اضافه کردن روغن استوخودوس، اکالیپتوس یا نخود فرنگی می تواند ضدالتهاب و تسکین کننده سیستم تنفسی باشد.

ممنوعیت مصرف الکل و سیگار:

تغییرات در سبک زندگی می تواند سلامت شما را بهبود ببخشد و خواب شما را بهتر کند. الکل، عضلات گلو را کنترل می کند که می تواند باعث خروپف شود و چرخه خواب شما را مختل کند. همچنین باعث التهاب و تورم لوله های تنفسی شما می شود.

استفاده از تنباکو اثرات مشابه با الکل دارد و باعث تورم و التهاب راه های هوایی شما می شود و وقفه های تنفسی شما در خواب را افزایش می دهد. ترک سیگار و ترک مصرف الکل در روند بهبودی تاثیر به سزایی دارد.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات خواب و بی خوابی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

 

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع: آپنه خواب | علائم، علل و درمان وقفه تنفسی در خواب