انواع و راه های ورزش ذهن

ورزش ذهن در واقع روشی برای قدرتمند کردن مغز است. مغز انسان در اثر گذشت زمان دچار فرسایش و بیماری هایی ماننددمانس، آلزایمر و کند ذهنی می شود. این عوارض علت اصلی ترس و نگرانی برای ورود به سالمندی است. پس برای حفظ توانایی و بهبود عملکرد مغز باید تلاش کنیم. همان گونه که بدن برای افزایش کارایی خود به ورزش و فعالیت بدنی نیاز دارد، مغز نیز به ورزش ذهن برای توانمند سازی شناختی نیاز دارد. بدین صورت عملکرد خود را تقویت کرده و با افزایش سن دچار افت در عملکردهای مختلف مانند حافظه، توجه و یادگیری نمی شوند. توانمند سازی ذهنی _ شناختی یکی از حوزه هایی است که در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله روش هایی برای افزایش توانایی های ذهنی، شناختی و جلوگیری از زوال مغز را ارائه داده ایم.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه ورزش ذهن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

ورزش ذهن با توانمند سازی شناختی

به روش هایی که به طور مستقیم عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهند، توانمند سازی شناختی گفته می شود. انسان ها به طور ذاتی به دنبال پبشرفت و موفقیت هستند. توانمندسازی شناختی به تقویت توانایی­ های شناختی افراد در حوزه ­های مختلفی نظیر توجه، حافظه، کارکردهای اجرایی، یادگیری و غیره می پردازد. روش های زیادی برای این منظور استفاده می شوند؛ که در یک دسته­ بندی کلی می­ توان آن ­ها را به دو دسته روش­ های زیستی و غیرزیستی تقسیم کرد.

روش­ های توانمندسازی زیستی

با استفاده از ابزارهایی امواج مغزی را دستکاری کرده و بر برخی انتقال دهنده های عصبی (مثل دوپامین) تاثیر می گذارند. یکی از مطرح­ ترین روش­ های توانمندسازی زیستی نوروفیدبک و تقویت­ کننده­ های دارویی می باشد.

روش­ های توانمندسازی غیرزیستی

در روش ­های توانمندسازی غیرزیستی با مجموعه ای از تمرین­ های استاندارد و تکالیف تکراری، کارکردهای شناختی مغز را تقویت می­ کنند. مهم­ترین این روش ­ها برنامه­ های ذهن­ آگاهی، بازی­ های هدفمند و برنامه­ های آموزش شناختی است. روش های توانمندسازی غیر زیستی می ­توانند کارکردهای شناختی افراد را به میزان قابل­ توجهی تقویت کنند. مزیت این روش ها نسبت به روش­ های زیستی، نداشتن هر گونه عارضه جانبی است. همچنین دسترسی و اجرای این روش ها آسان تر از روش های زیستی می باشد.

 

انواع روش های توانمند سازی شناختی

بری ورزش ذهن از طیف وسیعی از روش ها نظیر برنامه های روان شناختی، روش های دارویی، روش های آزمایشگاهی استفاده می کنند. متناسب با شرایط متقاضی یکی از این روش ها پیشنهاد می شود. در ادامه به تشریح برخی از این روش ها پرداخته ایم:

نوروفیدبک

درمان نوروفیدبک مشتقی از بیوفیدبک است. تمرکز نوروفیدبک بر مغز و سیستم اعصاب مرکزی است و به کاربران امکان می دهد تا بتوانند ریتم های مغزی شان را تعدیل کنند. این روش در درمان اختلال کمبود توجه _ بیش فعالی، افسردگی، اختلالات اعتیادی و صرع استفاده می شود. به علاوه برای افراد سالم نیز استفاده می شود. در واقع این روش بر توانمندسازی شناختی تمرکز دارد و با تنظیم امواج آلفا در بسیاری از موارد به بهبود قابلیت های شناختی آن ها کمک می کند.

ذهن آگاهی

ذهن آگاهی زیر مجموعه ای از تمرین های مراقبه را در بر می گیرد. منظور از ذهن آگاهی شیوه خاصی از توجه به لحظه اکنون به همراه پذیرش و عدم قضاوت است که بر تجارب اینجا و اکنون اشاره دارد. مزایای این روش در حوزه سلامت به خصوص در کاهش اضطراب و افسردگی، کاهش مصرف الکل و مواد مخدر به اثبات رسیده است. برای افراد سالم نیز آموزش ذهن آگاهی تاثیر به سزایی در بهبود توجه و حافظه فعال دارد. همچنین باعث بهبود بازداری شناختی، پردازش دیداری _ فضایی، کارکردهای اجرایی و انعطاف پذیری شناختی در افراد می شود. در حقیقت ذهن آگاهی با کاهش آشفتگی ذهنی تاثیر می گذارد.

بازی های هدفمند

برخی بازی­ های ویدئویی منجر به بهبود معنادار سرعت پردازش اطلاعات، توجه پایدار، حافظه فعال دیداری- فضایی، انعطاف­پذیری شناختی، حافظه دیداری فوری و تأخیری، هماهنگی دیداری- حرکتی و توانایی دیداری- فضایی می ­شوند. این بازی ها می توانند هر دو بعد شناختی و هیجانی را در یادگیری تحت تاثیر قرار دهند. بازی ها با توجه به علاقه یا نیازهای شناختی فرد انتخاب می شوند و انگیزه او را برای یادگیری بالا می برند.

برنامه های آموزش شناختی

برنامه های آموزش شناختی یکی دیگر از روش های مورد استفاده برای توانمند سازی شناختی است. به مجموعه ای از برنامه ها که شامل تمرین ها، تکالیف استاندارد و هدایت شده است که هر کدام به منظور هدف آموزشی خاصی تدوین می شوند. این تمرین ها می تواند به صورت مداد_ کاغذی یا کامپیوتری باشد. کارکردهای شناختی گسترده ای شامل توجه، حافظه، سرعت پردازش، مهارت دیداری_ فضایی، استدلال، حل مسئله و یادگیری را تقویت می کند.

در واقع این برنامه ها می توانند عملکرد فرد را در یک حوزه شناختی خاص بهبود دهند یا حداقل در همان سطح موجود حفظ کنند که برای سالمندان مفید است. این روش اگر به صورت گروهی انجام شود تاثیر بیش تری خواهد داشت. در واقع در برنامه های گروهی این فرصت را به افراد می دهد تا با سایر هم گروهی های خود مهارت های حل مسئله و راهبردهای شناختی دیگر را تمرین کنند. به علاوه انگیزش و خودکارآمدی را در آن ها افزایش می دهد.

برنامه های تحریک ذهنی

به فعالیت هایی که تحریک کننده ذهنی هستند، اشاره دارد. به عنوان مثال فعالیت های روزمره ای مانند مطالعه کردن، موسیقی و شطرنج، پازل یا جدول ها از جمله این فعالیت ها هستند. برنامه های تحریک ذهنی به اندازه برنامه های آموزش شناختی باعث تقویت و بهبود عملکرد شناختی افراد می شوند.

هنر درمانی

هنر درمانی برای افرادی که دچار اختلال استرس پس از سانحه شده اند یا در بیان احساسات خود مشکل دارند می تواند مفید واقع شود. اثر بخشی این روش به خصوص در مورد نظامیان موفقیت آمیز بوده است. سربازان و نظامیان به خاطر ترس ها و تجربیاتشان راهی برای بیان احساسات پیدا نمی کنند. هنر درمانی فرایند گفتار و زبان را در مغز تقویت می کند.

ساختن ماسک چهره است که به واسطه آن زخم های نامرئی ناشی از آسیب شدید روانی خود را به صورت چهره ای نمایان می سازند. ساختن ماسک چهره به افراد تروما دیده اجازه می دهد که عینیت ترومای خود را درک کنند و به آن پی ببرند در واقع به آن ها کمک می کند تا از تصاویر مزاحم و فراموش نشدنی که به دلیل واقعه ایجاد شده است رهایی یابند. در ابتدا این فرآیند برایشان ترسناک است ولی به آن ها کمک می کند که به آسیب به عنوان یک ماسک نگاه کنند نه به عنوان یک زخم یا آسیب درونی بنابراین تجربه استرس کاهش پیدا می کند.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه ورزش ذهن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

 

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع : انواع و راه های ورزش ذهن