آیا می دانید بیدار شدن و غذا خوردن در شب می تواند نشانه ای از سندروم خوردن شبانه یا شبخوری باشد؟ ممکن است برای شما پیش آمده باشد که نیمهشب از خواب بیدار شوید و احساس کنید تا غذا نخورید نمیتوانید بخوابید. یا بعد از آن که شامتان را خوردید تا زمانی که میخواهید به رخت خواب بروید اشتهایتان به شدت افزایش مییابد. اگر دارای چنین تجاربی هستید، قطعا مشکلات دیگر مانند اضافهوزن و مشکل در به خواب رفتن را نیز تجربه کردهاید؛ در نتیجه چرخه خواب و سلامت جسمی شما نیز مخدوش شده و بر روی دیگر قسمتهای زندگی شما هم اثر گذاشته است. در بیشتر مواقعافسردگی و اضطراب زمینه ای اصلی ایجاد سندروم شب خوری هستند. در ادامه این مقاله به توصیف نشانه ها، علل و درمان این سندروم می پردازیم.
برای دریافت مشاوره در زمینه خوردن شبانه می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
شبخوری چیست؟
در سندروم شبخوری یا خوردن شبانه (night eating syndrome) فرد در طول شب و یا پیش از خواب میل زیادی به خوردن غذا پیدا می کند. این در حالی است که در وعده های صبحانه و نهار میلی به غذا ندارد. این افراد اغلب احساس می کنند کنترلی روی وعده های غذایی خود نداشته و در هنگام غذا خوردن احساس شرم و گناه می کنند.
در هر جامعه کمتر از دو درصد افراد به سندروم شبخوری مبتلا هستند. اما در بین افرادی که به کلینیکهای تغذیه مراجعه میکنند این آمار به شش درصد میرسد.
چگونه تشحیص داده میشود؟
اگر شما ویژگیهای بالا را دارید و در عین حال در هفته حداقل سه بار در شب برای خوردن بیدار میشوید به شرطی که حداقل سه علامت از موارد زیر را داشته باشید، احتمالا به سندروم شبخوری مبتلا هستید.
- بیاشتها بودن در صبح
- میل شدید خوردن بین شام و خواب
- بیخوابی در چهار تا پنج روز از هفته
- باور به این که خوردن برای به خواب رفتن شما ضرورت دارد
- احساس افسردگی که در ساعات غذا خوردن شدیدتر هم میشود
توجه داشته باشید که سندروم شبخوری با اختلال پرخوری عصبی تفاوت دارد. در اختلال پرخوری شما در هر زمان از جمله شبها ممکن است که دچار حمله پرخوری و عدم کنترل بر غذا خوردنتان داشته باشید و پس از آن هم احساس ناخوشایند سیری و احساس گناه وجود دارد. اما در شبخوری این اتفاق مربوط به زمان خاصی است و همراه با مشکلات خواب می باشد.
چطور بفهمیم کسی شبخوری دارد؟
افراد دارای سندروم شب خوری زمانی که مشغول غذا خوردن هستند احساس شرم و افسردگی میکنند و از کار خودشان ناراحت هستند. از دیگر نشانههای این افراد تلاش مکرر برای رژیم لاغری و شکستهای متعدد است. این افراد معمولا سابقه ابتلا به افسردگی، اختلالات خواب و سوء مصرف مواد را دارند. همچنین اضافه وزن و چاقی موجب ابتلای آن ها به بیماری های قلبی، فشار خون، دیابت و انواع سرطان می شود.
در هر جامعه کمتر از دو درصد افراد به سندروم شبخوری مبتلا هستند. اما در بین افرادی که به کلینیکهای تغذیه مراجعه میکنند این آمار به شش درصد میرسد.
علت شب خوری چیست؟
در حقیقت علت سندروم خوردن شبانه آنقدرها هم روشن نیست. پژوهشگران درباره عوامل این سندروم نظرات متفاوتی دارند که برخی مربوط به شرایط ژنتیکی و جسمی و برخی مربوط به عوامل روانی و اجتماعی است.
علل جسمی
بیشتر متخصصان تصور میکنند که اخلال در چرخه خواب و بیداری و چرخه غذا خوردن بدن میتواند این سندرم را به وجود آورد. همانطور که میدانید اکثر فعالیتهای شما مثل خوردن و خوابیدن و یا میل جنسی چرخه منظمی دارد که در قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس تنظیم میشود. حال اگر چرخه طبیعی بدن شما در مغزتان درست تعیین نشود ممکن است در زمانی غیر معمول مانند شب احساس گرسنگی داشته باشیم.
پژوهشها نشان میدهند که بروز سندروم شبخوری میتواند با ژنتیک در ارتباط باشد. ژنهای ویژهای کشف شدهاند که به اختلالات مرتبط با ساعت بدنی مرتبط هستند. این که سندروم شبخوری با مشارکت ژنتیک و محیط به وجود میآید و شرایط استرس و اضطراب میتواند بر بروز این سندروم تاثیرگذار باشد قطعی است اما میزان تاثیر هرکدام از آن ها مشخص نیست.
علت دیگر میتواند رژیم غذایی فرد باشد. در مواقعی که فرد روزانه کالری مورد نیاز بدنش را تامین نکند، بدن در ساعتهای شب احساس گرسنگی میکند.
علل روانی
سابقه وجود اختلالات دیگر خوردن مانند اختلال پرخوری، پراشتهایی عصبی و بی اشتهایی عصبی میتواند وجود سندروم پرخوری شبانه را پیشبینی کند.
افرادی که سابقه افسردگی و اضطراب داشتهاند و یا استرس روزانه بیشتری را تجربه میکنند بیشتر احتمال دارد که به این سندروم مبتلا شوند.
اثرات غذا خوردن در شب
غذا خوردن خارج از زمان چرخه غذا خوردن بدن میتواند خود عاملی برای تحت تاثیر قرار دادن چرخههای ساعت زیستی مغز باشد. به عبارتی زمانی که وعده غذایی را در ساعتی خارج از زمان معمول می خورید ساعت زیستی مغز برای خواب و بیداری نیز تغییر می کند.
غذا خوردن شبانه روی پوست تاثیرات منفی دارد و مانع ترشح آنزیمهایی است که کار ترمیم پوست را بر عهده دارند.
شبخوری چطور درمان میشود؟
درمان موثر شبخوری ناشی از شناخت علت آن و ترکیب انواع روشهای درمانی موثر روانی و جسمانی است. هدف نهایی آن است که فرد از الگوی غذا خوردن خود و آثار آن آگاه شود و بداند چه شرایط روانی و بیرونی باعث آن میشود. در درمان این سندروم به موارد زیر توجه می کنند.
1- ورزش کردن منظم را در برنامه روزانه خود قرار دهید تا سوخت و ساز بدن به طور مناسب تنظیم شود.
2- تمام مواد غذایی که دریافت میکنید را در طول روز یادداشت کنید و توجه داشته باشید که کالری مورد نیازتان را (بین 1200 تا 1800 کالری) در طول روز دریافت کنید.
3- قبل از خواب یک لیوان شیر بخورید تا کمک کند که خواب آرامتری داشته باشید.
4- با متخصص تغذیه و روانشناس بالینی مشورت کنید و در صورتی که به این نتیجه رسیدید که مصرف دارو میتواند به شما کمک کند به روانپزشک مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه خوردن شبانه می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستیهای پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی
منبع : شب خوری | سندروم خوردن شبانه
- ۹۷/۱۰/۲۷