شرطی سازی ترس | ترس چگونه شرطی می شود؟

شرطی سازی ترس یا ترس شرطی همایندی عامل خنثی با یک عامل آسیب زا می باشد. فرایند شرطی شدن را به راحتی می توان حتی در مورد حیوانات اعمال و مشاهده کرد. اما گاهی ترس شرطی شده آن قدر به زمان های دور بر می گردد که خود فرد نیز از آن بی اطلاع است. ممکن است از چیزی بترسید در صورتی که خودتان هم می دانید که ترس تان غیر منطقی است و خطری برایتان ندارد. به احتمال زیاد به یاد نمی آورید که این ترس از از چه زمانی شروع شده است یا علت آن چه بوده است. ترس ها از طریق شرطی سازی تقویت می شوند. خوشبختانه پس از شرطی شدن ترس می توان برای خاموش کردن ترس اقداماتی انجام داد. در ادامه این مطلب برای اطلاع از چگونگی فرایند شرطی سازی ترس و خاموشی آن با ما همراه باشید.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه شرطی سازی ترس می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

تاریخچه شرطی سازی

اولین بار یک زیست شناس روسی به نام ایوان پاولف، فرآیند شرطی سازی کلاسیک را طی آزمایشاتی که با سگ ها انجام داد کشف کرد. پاولف متوجه شد غذا دادن به یک سگ باعث افزایش ترشح بزاق دهانش می شود. با این حال اگر دقت کنید، متوجه می شوید که غذا تنها محرک نیست بلکه محرک های دیگر که با غذا تداعی می شوند نیز باعث افزایش ترشح بزاق می شود. به عنوان مثال اگر یک آهنگ خاص قبل از غذا دادن پخش کنید، بعد از چندین مرتبه تکرار این همزمانی؛ آهنگ تداعی کننده غذا شده در نتیجه هر موقع این آهنگ پخش شود، آب دهان سگ ترشح می شود.

 

ترس چگونه شرطی سازی می شود؟

فرض کنید با فرزندتان برای گردش به یک مکان گردشی _ تفریحی می روید. یک منظره چشم نواز پیدا می کنید تا از کودک دلبندتان یک عکس زیبا بگیرید. در این فضای زیبا تعداد زیادی پرنده خوش نقش و نگار، پرواز کنان بالای سر شما حرکت می کنند. ناگهان تصمیم می گیرید برای خلق اثری هنری، این پرنده ها هم در کادر عکس همراه با کودک قرار بگیرند. پس مقداری دانه روی زمین پخش می کنید و هجوم این پرنده ها به سطح زمین می آیند. ممکن است کودک دچار ترس شدید شود، اگر یکی از این پرنده ها به او نوک هم بزند شروع به گریه کردن می کند؛ این خاطره در ذهن کودک باقی می ماند. در ادامه این تجربه را بررسی می کنیم.

 

شرطی سازی کلاسیک ترس

در شرطی سازی کلاسیک، یک محرک خنثی با پاداش یا تبیه تداعی شده و ارتباط برقرار می کند. شاید متوجه شوید که بعد از تجربه ای که در بالا ذکر کردیم، کودکتان نه تنها از پرنده ها می ترسد بلکه نسبت به عکس گرفتن هم دچار اضطراب می شود. در این جا عکس گرفتن، محرکی خنثی است که با درد ناشی از نوک زدن پرنده تداعی می شود؛ پس ممکن است کودکتان هر موقع بخواهید عکس بگیرید دچار اضطراب شود. دیدن هر پرنده ای با درد ناشی از نوک زدن تداعی می شود و ترس شدید ایجاد می کند. در واقع شرطی سازی ترس اتفاق افتاده است، به این فرآیند شرطی سازی کلاسیک گفته می شود.

 

ترس در یک موقعیت باقی نمی ماند!

هر محرک دیگری که با محرک شرطی (پرنده خاصی که نوک زده) شباهت داشته باشد آن پاسخ شرطی شده (ترس) را ایجاد می کند. پس کودک روز بعد به محض دیدن هر پرنده ای زیر گریه می زند و واکنش های ترس شدیدی نشان می دهد. آنچه در این میان اتفاق افتاده؛ این است که هر پرنده ای با نوک زدن و درد ناشی از آن تداعی می شود.

در این مثال یک اتفاق به سادگی دلیل ایجاد ترس را نشان می دهد، اما در انواع فوبیا که عمدتا ترس های شرطی شده هستند به راحتی نمی توان ریشه به وجود آمدن ترس ها را شناسایی کرد. روانشناسان با بررسی ریشه های ترس می توانند به شما منشا ترس هایتان را نشان دهند. اما پیش از هر چیز باید آمادگی لازم برای مواجه شدن با آن ها را پیدا کنید.

 

راهی برای خاموشی ترس

در فرآیند خاموشی، تکرار محرک شرطی (دیدن پرنده) با ارائه محرک غیر شرطی (نوک نزدن) صورت می گیرد که به حذف پاسخ شرطی (ترس) منجر می شود. در واقع پیوند بین نوک زدن پرنده و عکس دیگر تقویت نمی شود. اگر کودک در تجربه های بعدی با پرنده ای دست آموز و اهلی ارتباط برقرار کند و به آن علاقه مند شود ممکن است ترس او که طی فرآیند شرطی شدن ایجاد شده بود به مرور از بین برود. برای خاموشی می توان از درمان های فوبیا نیز استفاده کرد.

 

شرطی سازی عامل ترس

هر رفتاری که از ما سر می زند، پیامدهایی دارد. وقتی رفتاری انجام می دهید ممکن است تنبیه شوید یا پاداش بگیرید و بر اساس این پیامدها رفتارهایی در شما شکل می گیرد. پس رفتارها را به وسیله پیامدهای آن می توان کنترل و پیش بینی کرد. در رویکرد رفتار درمانی از اصول شرطی سازی استفاده فراوان می شود.

یک پدر پرخاشگر، نسبت به شیطنت های کودک واکنش های شدید نشان می دهند و او را تنبیه بدنی می کند. پس پدر به یک عامل ترسناک برای کودک تبدیل می شود. این یادگیری طی فرآیند شرطی سازی عامل رخ داده است. در این نوع شرطی سازی خود فرد نقشی فعال تر دارد. به این معنا که علاوه بر این که تحت تاثیر محیط است، خود فرد هم بر عواقب تاثیر گذار است و شرایط را تحت کنترل دارد. پس کودک تصمیم می گیرد در حضور پدر آرام باشد.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه شرطی سازی ترس می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

 

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع : شرطی سازی ترس | ترس چگونه شرطی می شود؟