اختلال شخصیت وابسته | نشانه ها و درمان اختلال شخصیت وابسته

اختلال شخصیت وابسته یکی از انواع اختلالات شخصیت کلاسر c  است. این افراد هم برای تصمیم گیری های عادی و هم برای تصمیمات مهم زندگیشان به دیگران متکی هستند، و این باعث می شود یک ترس غیر منطقی از ترک شدن و تنها گذاشته شدن در آنها به وجود آید. باید توجه داشت که انسانها موجوداتی اجتماعی و دارای روابط دوجانبه با دیگران می باشند به این معنی که افراد در تمام طول زندگی‌ نوعی وابستگی متقابل و منطقی با اطرافیان خود خواهند داشت. در اختلال شخصیت وابسته، وابستگی معمولاً یک‌طرفه است و فرد دچار این اختلال فقط می‌خواهد نیازهای عاطفی و جسمی‌اش را به‌وسیله دیگران برطرف کند و اگر به خواسته‌هایش پاسخ داده نشود، احساس اضطراب و ناامنی می‌کند و اعتماد به نفسش را از دست خواهد داد و بر این اساس ممکن است رفتارهای خاصی از خود نشان دهد. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی و تعریف اختلال شخصیت وابسته بپردازیم و اشاره ای هم به چگونگی مقابله با این اختلال و راهبردهای مقابله ای خواهیم داشت.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال شخصیت وابسته و اطلاع از روش های درمان آن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

منبع : اختلال شخصیت وابسته | نشانه ها و درمان اختلال شخصیت وابسته

اختلال شخصیت وابسته

اختلال شخصیت وابسته از شایع ترین اختلالات شخصیت است. شخصیت های وابسته هم برای تصمیم گیری های عادی و هم برای تصمیمات مهم زندگیشان به دیگران متکی هستند، و این باعث می شود یک ترس غیر منطقی از ترک شدن و تنها گذاشته شدن در آنها به وجود آید. حتی وقتی عقیده ی خودشان با عقیده ی دیگران تفاوت دارد؛ برای اینکه دیگران آنها را طرد نکنند، گاهی حرف آنها را می پذریند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته شبیه به افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی هستند، چون آنها نیز احساس عدم کفایت ( بی عرضگی) می کنند. نسبت به هر گونه انتقاد حساس هستند و به دلگرمی گرفتن نیاز دارند. تفاوت شخصیت های وابسته با شخصیت ها اجتنابی در این است که شخصیت های اجتنابی برای پاسخ دادن به این احساسات و نیازها از طریق اجتناب کردن از روابط میان فردی و روابط اجتماعی عمل می کنند. در حالی که شخصیت های وابسته با چسبیدن به روابط میان فردی سعی در برطرف کردن این نیاز ها دارند.

 

علل اختلال شخصیت وابسته

از جمله مهمترین عوامل شکل گیری و علل اختلال شخصیت وابسته می توان به موارد زیر اشاره داشت:

🔰همه ی ما از بدو تولد به والدین خود وابسته هستیم، برای غذا، امنیت فیزیکی ، رشد و بزرگ شدن و ... ادامه پیدا کردن بی رویه این روند سبب به وجود شخصیت وابسته در کودک می گردد.

🔰قسمتی از فرآیند جامعه پذیری (آمادگی برای ورود به جامعه) عبارت است از کمک گرفتن از دیگران برای یاد گرفتن زندگی مستقل.

🔰بعضی رویدادها مثل فوت یکی از والدین یا هر دو ، یا مورد غفلت و بی اعتنایی واقع شدن از سوی والدین یا جانشینان آنها، ممکن است باعث شود بعضی افراد با ترس از ترک شدن و تنها گذاشته شدن بزرگ شوند.

این نگرش از سوی روان شناسان با عنوان پدیده ی "دلبستگی" مورد بررسی قرار گرفته است.

 

نشانه ها و علائم اختلال شخصیت وابسته

نیاز فراگیر و بیش از حد به مراقبت شدن که به رفتار سلطه پذیر و متکی بودن و ترس از جدایی منجر می شود، در اوایل بزرگسالی شروع می شود و زمینه های مختلفی وجود دارد، به صورتی که با پنج (یا تعداد بیشتری) از موارد زیر نمایان می شود:

١. بدون مقدار زیادی مشورت با دیگران و اطمینان آفرینی آنها، در تصمیم گیری های روزمره مشکل دارد.

٢. نیاز دارد دیگران مسئولیت اغلب زمینه های مهم در زندگی او را بر عهده بگیرند.

٣. در ابراز مخالفت با دیگران مشکل دارد، زیرا می ترسد کمک یا تأیید را از دست بدهد. (توجه: ترس های واقع بینانه از مجازات را منظور نکنید).

٤. در شروع کردن پروژه ها یا انجام دادن کارها به طور مستقل مشکل دارد (به علت فقدان اعتماد به نفس در قضاوت کردن یا توانایی ها و نه فقدان انگیزش یا انرژی).

٥. برای کسب مهرورزی و کمک دیگران از هیچ کوششی فروگذار نمی کند، تا حدی که داوطلب انجام دادن کارهایی می شود که ناخوشایند هستند.

٦. وقتی تنهاست، به علت ترس اغراق آمیز از اینکه نتواند از خودش مراقبت کند، احساس ناراحتی یا درماندگی می کند.

٧. وقتی رابطه نزدیکی قطع می شود، فورا رابطه دیگری را به عنوان منبع مراقبت و حمایت جستجو می کند.

٨. به صورت نامعقولی دلمشغول ترس از رها شدن به حال خودش برای مراقبت کردن از خویش است.

 

نحوه برخورد صحیح با شخصیت های وابسته

در برخورد با شخصیت‌ وابسته او را مطیع ، فروتن ، موافق دائمی در می‌یابید که به افراد دیگر اجازه می‌دهد در تصمیمات مهم زندگی آنها دخالت کنند، زیرا اعتماد به نفس بالایی نداشته، قادر به اداره زندگی خود بطور مستقل نیستند. شخصیت‌های وابسته در روابطشان با رفتارهای مطیعانه و خوش مشرب افراطی سعی می‌کنند که هیچکس نتواند خواهان ترک اجتماعی با آنها باشد و هرگونه تنهایی و رها شدن به حال خود، احساسات خالی بودن و اضطراب بیش از اندازه را در آنها بوجود می‌آورد. روابط این بیماران محدود به کسانی است که به آنها اتکا دارد.
اگر قصد ازدواج با شخصیت وابسته را دارید باید دانید که نکته ی مهم در برخورد با شخصیت های وابسته این است که این افراد پذیرفتن هر نوع بد رفتاری دیگران نسبت به خودشان بدون اعتراض است. اگر این بیماران والدین یا همسر سلطه‌جو داشته باشند، والدین مسلط احساس سودمندی ، قدرت و شایستگی نموده، بطور ناخواسته این رفتار را در فرزندان شان دامن می‌زنند و همسران مسلط احتمالا به سوء استفاده‌های بدنی و جسمی آنها مبادرت می کنند؛ بدون اینکه با اعتراض یا ترک جسورانه آنها روبرو شوند.

 

انواع اختلال شخصیت وابسته

میلیون پنوع اختلال شخصیت وابسته را تعریف کرده است که عبارتند از:

شخصیت وابسته ى مضطرب 
شخصیت وابسته ى مطیع 
شخصیت وابسته ى نابالغ
شخصیت وابسته ى غیرموثر
شخصیت وابسته ى ایثارگر

 

🔸 اختلال شخصیت وابسته ی مضطرب:

این افراد غالبا مخلوطی از خصوصیات شخصیت وابسته و شخصیت اجتنابی هستند,,, تمایلی به خودمختاری و استقلال وخودکفایتى ندارند.... همیشه از اینکه طرد بشوند مى ترسند ,و هنگام تنهایى دچار اضطراب جدایی می شوند....و باید دیگران بهشون اطمینان بدن که تا همیشه کنارشون مى مانند در غیر اینصورت به شدت مضطرب مى شوند....و ممکنه این اضطراب به خشم تبدیل بشه اما بروز نمى دهند و به ندرت ابراز مى کنند....همواره احساس ترس و خشم دارند و همینطور مدام منتظر اتفاقات بد و ناگوارند و اکثر مواقع بى قرار و آشفته مى شوند..

🔸 شخصیت وابسته ی مطیع:

این افراد از طرد شدن می ترسن واغلب به این خاطر با دیگران صمیمى نمى شن... تو روابطشون خیلی فروتن و متواضعند.. از هرگونه تعارض و درگیری دورى مى کنند.... هرگز احساس ارزشمندی نمی کنند. برای جلب حمایت دیگران و دوری از سرزنش وطرد و انتقاد اطرافیانشون حتی ممکنه خودشون رو به بیمارى و ناراحتى بزنند...
این افراد تایید طلبند و در واقع از درون خودشون رو قبول ندارند و زمانى که دیگران تاییدشون کنند احساس رضایت دارند....
شدیدا فداکار و مطیع و از خودگذشته اند و اغلب دربرابر مشکلات احساس ناتوانى مى کنند.

🔸 شخصیت وابسته ی نابالغ:

همونطور که از اسمش پیداست دیدگاهی کودکانه دارند...بعضی هاشون انرژى زیادى براى سازگارى با اطرافشون صرف مى کنند ...و بعضى دیگه بالعکس, حتى هیچ آرزویی و هدفى رو مدنظر ندارند..و تو هیچ زمینه اى به موفقیت دست پیدا نمى کنند..در واقع بزرگ سالانی که فعالیت های کودکانه دارند... و غالبا تمایل دارند با افراد کم سن و سال معاشرت کنند...
از مسئولیت ها گریزانند و شانه خالى مى کنند..

🔸 شخصیت وابسته ی غیر مؤثر:

تمایلات اسکیزوئیدی در کنار وابستگی نشان مى دهند..سریع خسته می شوند و انرژیشون به شدت کمه ...و ساکت و در خود فرومانده اند...انگیزه ی کمی دارند و اغلب مسئولیت هاشون رو بى اهمیت مى دانند و نادیده مى گیرند...درکل عقاید منفی مخربى دارند, و اکثر اتفاقات زندگیشونو به شانس و تقدیر نسبت می دهند و به همین خاطر زندگى یکنواختى دارند.

🔸 شخصیت وابسته ی ایثارگر:

برخى از این افراد ویژگی های خودآزارگری هم دارند و شدت وابستگیشون بیش تر از وابسته های مطیع هست ,در واقع به برقراری روابط با دیگران خیلى بیشتر اهمیت میدهند..حتى ممکنه هویتشون رو از دست بدهند...
و به این خاطر به شدت مطیع دیگران میشه و حتی ارزش هاشو زیر پا میذارد و به ارزش های طرف مقابلش بها مى دهد و پایبند میشود. تنها رضایت دیگران براش مهمه و به خاطر جلب رضایت دیگران موجب آزار خودش میشود و با این کار هم لذت مى برد

 

درمان اختلال شخصیت وابسته

 مقالات و کتاب هایی که درباره ی  درمان اختلال شخصیت وابسته  نوشته شده اند بیشتر توصیفی هستند؛ برای نشان دادن این که یک روان درمانی خاص موثر واقع می شود یا نه، تحقیقات بسیار اندکی شده است.

درمانجویان مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ، به این دلیل که خوب به حرف های درمانگر توجه می کنند و دوست دارند مسئولیت مشکلات خود را به درمانگر تفویض کنند، ممکن است درمانجویانی ایده آل به نظر برسند که هر درمانگری دوست دارد با آنها کار کند، اما حرف گوش کنی آنها یکی از اهداف اصلی روان درمانی را نفی می کند.

بنابراین  مشاوره روانشناسی و روان‌درمانی ، به تدریج و همراه با افرایش اعتماد به نفس درمانجو در داشتن توانایی تصمیم گیری به تنهایی، پیش می رود.

درمانگر باید دقت کند که درمانجو بیش از حد به او وابسته و متکی نشود. شما در هر جایی که هستید می توانید از خدمات مشاوره تلفنی و مشاوره حضوری مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی بهرمند شوید.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال شخصیت وابسته و اطلاع از روش های درمان آن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع : اختلال شخصیت وابسته | نشانه ها و درمان اختلال شخصیت وابسته