بیماری صرع | علائم، نشانه ها و عوارض صرع

اکثر مردم تصویری که از بیماری صرع دارند حملات ناگهانی تشنجی و زمین خوردن است. اما باید بدانید که بیماری صرعانواع مختلفی دارد، حتی برخی از آن ها بدون تشنج است. برخی از تشنج های صرع حتی توسط خود بیمار نیز احساس نمی شوند. صرع اختلالی است که به دلیل آسیب دیدن مغز و مختل شدن کارکرد های آن اغلب به همراه تشنج اتفاق می افتد. جدای از عوامل جسمی، فشارها و استرس ها نیز ممکن است باعث آسیب دیدن سلول های عصبی مغز شده و عملکرد مغز را مختل کند. بنابراین با اطلاع از این عوامل خطرساز و دوری از آن ها می توان از بروز و تشدید نشانه های صرعجلوگیری کرد. در این مقاله به توصیف نشانه ها، علل و عوامل ایجاد صرع می پردازیم.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه راه های مقابله با استرس مرتبط با بیماری های جسمانی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265تماس بگیرید.

 

بیماری صرع

بیماری صرع یک اختلال در سیستم عصبی مرکزی است که در آن فعالیت مغز غیر طبیعی می شود. این بیماری باعث تشنج، دوره های رفتاری غیر معمول، و گاهی اوقات از دست دادن آگاهی می شود. تخلیه الکتریکی ناگهانی نورون های مغزی باعث بروز علائمی مثل تشنج و بیهوشی می شود. علائم تشنج ممکن است به طور گسترده ای متفاوت باشد. برخی از افراد مبتلا به صرع، ممکن است به مدت چند ثانیه به مکانی خیره شوند و واکنشی به حرکات مقابل چشم نشان ندهند.

داشتن یک تشنج به تنهایی نشانه صرع نیست. به طور کلی حداقل دو تشنج غیر قابل تشخیص برای صرع مورد نیاز است.

درمان دارویی یا جراحی گاهی اوقات می تواند تشنج را کنترل کند. بعضی ها نیز برای کنترل تشنج ها نیاز به درمان مادام العمر دارند و در بعضی ها تشنج ها از بین می روند. برخی از کودکان مبتلا به صرع نیز ممکن است با افزایش سن، علائم نیز در آن ها رشد کند.

 

نشانه های بیماری صرع

اصلی ترین نشانه صرع تشنج است. در واقع ذهن تمام فعالیتهای خود را به وسیله فعالیت الکتریکی ناشی از تغییرات شیمیایی سلول ها انجام می دهد. تشنج زمانی اتفاق می افتد که این تغییرات شیمیایی سلول ها باعث افزایش بیش از حد فعالیت الکتریکی سلول عصبی شود. با تخلیه بار الکتریکی بیش از حد در مغز تشنج رخ می دهد. تشنج بیماری نیست، بلکه نشانه ای از اختلالات مختلف است.

از آنجا که صرع ناشی از فعالیت غیر طبیعی مغز است، تشنج ها می تواند روی هماهنگی و عملکرد مغز شما تاثیر بگذارد. نشانه ها و علائم صرع ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شروع و پایان ناگهانی
• سردرگمی و گیجی موقت
• دوره های خیرگی چشم
• حرکات غیر قابل کنترل دست و پا
• از دست دادن هوشیاری
• علائم روانی مثل ترس، اضطراب یا دژاوو

نکته: علائم بسته به نوع تشنج متفاوت است. در اغلب بیماران در هر بار تشنج علائم مشابهی دارند.

 

علل بیماری صرع

علل اصلی صرع مشخص نیست. اما اصلی ترین علل بیماری صرع عوامل زیر است:

تاثیر ژنتیک: برخی از انواع صرع و تشنج هایی که تجربه می کنید سابقه ژنتیک دارند. داشتن سابقه خانوادگی خطر ابتلا ر ابالا می برد. برخی ژن ها ناقل صرع هستند. و برخی ژن ها فرد را به شرایط محیطی حساس می کند که باعث ایجاد تشنج می شود.

استرس و فشار روانی شدید: یکی از علل مهم بروز تشنج و صرع، بروز یک حادثه آسیب زا بر روی روان فرد است. چالش های شدید عاطفی، فشار بحران های مالی و استرس های روزمره می تواند روی عملکرد سیستم مغزی تاثیر بگذارد و پیش زمینه مهمی برای بروز صرع باشد.

بودن در محیطی سالم باعث کاهش محرک های تشنج می شود. یکی از مهمترین راه های کنترل حملات تشنجی درمان استرس و آموزش راه های کنترل استرس است.

آسیب سر: ضربه مغزی به علت یک تصادف رانندگی یا آسیب های دیگر می تواند باعث صرع شود.

شرایط مغز: آسیب هاب مغیزی ناشی از شزابط جسمی مانند تومور مغزی یا سکته مغزی از عل صرع می توانند باشند. سکته مغزی یکی از علل اصلی صرع در بزرگسالان بالای 35 سال است.

بیماری های عفونی: بیماری های عفونی مانند مننژیت و ایدز می تواند باعث صرع شود

آسیب پیش از تولد: قبل از تولد، نوزادان به آسیب های مغزی حساس هستند که می تواند به علت عوامل متعددی مانند عفونت مادر، فقر تغذیه یا کمبود اکسیژن ایجاد شود. این آسیب های مغزی می تواند باعث صرع یا فلج مغزی شوند.

اختلالات رشدی: صرع گاهی اوقات می تواند با اختلالات عصبی رشدی مانند اوتیسم و نوروفیبروماتوز همراه باشند.

 

چگونه تشنج ها نشانه صرع است؟

همانطور که گفته شد تشنج نشانه ای از صرع است و در صورت داشتن تشنج نمی توانیم تشخیص صرع را بدهیم. در اینجا به برخی از نشانه هایی که احتمال ایتلا به صرع را بالا می برند اشاره کرده ایم: 

• حدود نیمی از افرادی که یک تشنج بدون علت روشن دارند، در عرض 6 ماه یک حمله دیگر را هم تجربه می کنند.
• اگر یک علت شناخته شده برای تشنج شما وجود دارد، پس شما دو برابر احتمال تشنج دوباره دارید.
• اگر دو تشنج را تجربه کرده اید، به احتمال 80% احتمال وقوع مجدد وجود دارد.
• اگر اولین تشنج در زمان آسیب یا عفونت مغزی رخ داده باشد احتمال وقوع مجدد آن بیشتر است.
• از طریق آزمایشات EEG می توان به فعالیت های الکتریکی مغز دسترسی پیدا کرد و الگوهای مغزی هشدار دهنده باشد.

 

انواع بیماری های صرع

چندین نوع بیماری صرع وجود دارد که هرکدام علل خاص خود را دارند. اما به طور کلی صرع ها بر اساس نوع و منطقه مغزی که تشنج در آن اتفاق می افتد تشخیص داده می شود. انواع اصلی صرع بر اساس نوع و محل تشنج عبارتند از:

• صرع منتشر
• صرع کانونی
• صرع ترکیبی
• صرع ناشناخته

 

صرع منتشر

در صرع منتشر، تشنج ها در هر دو طرف مغز اتفاق می افتد یا به سرعت از طریق شبکه سلول های مغزی به طرف مقابل منتقل می شود. تشنج حرکتی منتشر و غیر منتشر دو نوع اصلی این نوع صرع هستند، انواع صرع منتشر شامل موارد زیر می شوند:

تشنج حرکتی منتشر:

این نوع تشنج اغلب به عنوان تشنج بزرگ شناخته می شوند. در صرع حرکتی منتشر، بدن شما به طوری که شما روی آن کنترل ندارید به سمت مسیر خاصی حرکت می کند، که گاهی واقعا عجیب به نظر می رسد. بدن سفت شده، هوشیاری از دست می رود و عضلات از کنترل خارج می شود.

تشنج غیر حرکتی منتشر:

قبلا به تشنج غیر حرکتی منتشر صرع مختصر می گفتند. در تشنج غیر حرکتی منتشر، شما ممکن است کاری که دارید انجام می دهید را ناگهان متوقف کنید، از فضایی که در آن هستید خارج شوید و هوشیاری شما از بین برود. یا ممکن است یک حرکت تکراری مثل لبخند زدن را به طور مکرر انجام دهید. این نوع تشنج به عنوان تشنج غایب شناخته می شود چون شخص در این مورد واقعا انگار در آن زمان و مکان وجود ندارد.

تشنج تونیک:

این نوع تشنج سبب سفت شدن عضلات می شود. معمولا روی عضلات پشت، دست ها و پاها تاثیر می گذارد و ممکن است باعث زمین خوردن شما شود.

تشنج آتونیک:

این نوع تشنج باعث از دست دادن کنترل عضلات شده و باعث زمین خوردن ناگهانی فرد می شود.

تشنج کلونیک:

این نوع تشنج با حرکات عضلانی تکراری یا ریتمیک همراه است که معمولا روی گردن، صورت و بازوها تاثیر می گذارد.

تشنج میوکلونیک:

این نوع تشنج به طور معمول به صورت تکان های ناگهانی دست و پا ظاهر می شود.

تشنج تونیک کلونیک:

این نوع تشنج ها به عنوان تشنج های بزرگ شناخته می شوند. این تشنج ها با از دست دادن ناگهانی هوشیاری، سفت شدن و تکان شدید بدن و گاهی با از دست دادن کنترل مثانه یا جویدن زبان می شود.

 

صرع کانونی یا صرع موضعی

در صرع کانونی، تشنج ها در یک منطقه خاص در یک سمت از مغز اتفاق می افتد که به آن صرع جزیی نیز گفته می شود. صرع های کانونی چهار دسته اند:

تشنج آگاهانه: شما می دانید که چه چیزی در طول تشنج اتفاق می افتد و از آن آگاه هستید. به آن تشنج جزئی ساده نیز می گویند.

تشنج با آگاهی ضعیف: وقتی شما گیج هستید یا نمی دانید چه چیزی در طول تشنج اتفاق می افتد یا آن را به یاد نمی آورید. به این نوع تشنج، تشنج جزئی پیچیده نیز می گویند.

تشنج کانونی محرک: در تشنج کانونی محرک در بدن شما حرکاتی مثل مالش دست ها، انقباض عضلات یا راه رفتن به یک سمت اتفاق می افتد. به علاوه شما ممکن است احساسات عجیب و شدید مثل احساس موج سرما یا گرمای زیاد یا احساس ضربه محکم را تجربه کنید.

 

صرع ترکیبی یا مختلط

همانطور که از نامش پیداست، ترکیبی از دو نوع صرع کانونی و منتشر است که تشنج های این دو دسته برای فرد اتفاق می افتد. در هر بار تشنج بخش های مختلف مغز دچار تخلیه الکتریکی می شوند.

صرع ناشناخته

در صرع ناشناخته تشخیص صرع تویط پزشک داده شده است اما نوع آن مشخص نیست. این حالت بیشتر زمانی اتفاق می افتد که هنگام تشنج کسی در کنار بیمار نبوده است. و کسی نمی داند چه اتفاق برای فرد افتاده. آزمایش ها نیز نتایج مشخصی ارائه نداده اند.

 

سندروم صرع

علاوه بر انواع صرع، فرد می تواند مبتلا به سندروم صرع باشد. سندروم یعنی یک مجموعه ای از عوامل که در ایجاد اختلالی موثرند. عواملی که برای تشخیص سندروم صرع لازم است به شرح زیر هستند:

• نوع تشنج
• سن شروع تشنج ها
• علل بروز تشنج
• ارثی بودن تشنج ها
• قسمتی از مغز که درگیر می شود
• عواملی که باعث تحریک بروز تشنج می شود
• الگوهای زمانی روزانه برای تشنج
• الگو های خاص فعالیت الکتریکی مغز که توسط EEG یا الکتروآنسفالوگرام در زمان بروز تشنج به دست می آید
• اختلالاتی که همزمان با تشنج ها وجود دارد.

هر سندروم با تمام این موارد شناخته نمی شود، بلکه داشتن تعدادی از آن ها نیز برای تشخیص کافی است. تشخیص درست نوع صرع به درمان بهتر و موثرتر کمک می کند.

چندین نوع سندروم صرع وجود دارد. برخی از آنان مثل صرع مقاوم، صرع حساس به نور، صرع شکمی، صرع رولاندیک خوش خیم، صرع میانکولیک نوجوانی، سندروم داوز، لینوکس گاشتات و ... است.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید:

• طولانی شدن تشنج بیش از 5 دقیقه
• عدم بازگشت آگاهی یا تنفس بعد از توقف تشنج
• تشنج دوم بلافاصله اتفاق بیفتد
• داشتن تب بالا
• احساس شدید گرما
• بارداری
• داشتن دیابت 

 

احتیاط ها و عوامل خطر بیماری صرع

برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به صرع را افزایش دهند. عواملی مثل:

سن: سن شروع بیماری صرع در کودکان و افراد مسن بیشتر است. 

سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی احتمال بروز بیماری را بیشتر می کند.

جراحت سر: آسیب های سر و صورت احتمال ابتلا به صرع را افزایش می دهد. بنابراین هنگام رانندگی یا ورزش های با خطر بالا، حتما از لوازم ایمنی استفاده کنید.

سکته مغزی و سایر بیماری های عروقی: این بیماری ها می تواند منجر به آسیب مغز و در ادامه صرع شود. محدود کردن مصرف الکل و مواد مخدر، اجتناب از سیگار، تغذیه سالم و ورزش منظم از عوامل پیشگیری در این زمینه است.

استرس شدید: قرار گرفتن در معرض استرس های شدید می تواند عوامل جسمی ابتلا به صرع را حمایت کند. بهتر استعلائم استرس بشناسید و از خود دور کنید.

کم خونی: کم خونی می تواند خطر ابتلا به صرع را در افراد مسن افزایش دهد.

عفونت مغزی: عفونت هایی مانند مننژیت که موجب التهاب مغز یا نخاع می شود، می تواند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهد.

تشنج در کودکی: تب های شدید در دوران کودکی گاهی ممکن است با تشنج همراه شود. تشنج به علت تب زیاد معمولا باعث صرع نمی شود اما اگر کودک یک تشنج طولانی، شرایط خاص سیستم اعصاب یا سابقه خانوادگی دارد، احتمال بروزصرع به علت تشنج ناشی از تب بیشتر است.

 

عوارض جانبی بیماری صرع

داشتن صرع و حمله تشنج در زمان های مشخص می تواند منجر به شرایطی شود که برای خود و دیگران خطرناک است.

سقوط: اگر در حین تشنج، سقوط کنید باعث آسیب های شدیدتر می شود. بنابراین سعی کنید از احتمال آن جلوگیری کنید.

غرق شدن: اگر صرع دارید احتمال تشنج در آب وجود دارد. احتمال غرق شدن در افراد مبتلا 15 تا 19 برابر بیشتر از افراد سالم است.

تصادفات اتوموبیل: تشنج سبب از دست دادن آگاهی و کنترل می شود، بنابراین رانندگی یا استفاده از ماشین آلات خطرناک بسیار خطر آفرین است.

عوارض بارداری: تشنج در طول بارداری باعث آسیب به مادر و کودک می شود. همچنین برخی از دارو های ضد صرع نیز آسیب زاست. اکثر زنان مبتلا به صرع می توانند باردار شوند اما باید در طول بارداری تحت نظر منظم پزشک قرار گرفته و دارو ها تنظیم شوند. برای اطلاع از بایدها و نبایدهای دوران بارداری کلیک کنید.

مسائل سلامت روان: افراد مبتلا به صرع بیشتر احتمال ابتلا به مشکلات روحی به ویژه افسردگی، اضطراب و افکار خودکشیرا دارند. بنابراین بسیار مهم است که در روند درمان پزشکی، نسبت به درمان روانشناختی و قرارگرفتن زیر نظر یک مشاوره روانشناسی اهمیت داده شود.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه راه های مقابله با استرس مرتبط با بیماری های جسمانی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265تماس بگیرید.

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

 

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع  بیماری صرع | علائم، نشانه ها و عوارض صرع