تیزهوشی و انواع آن

تیزهوش به کسانی گفته می شود که در یکی از ابعاد هوش از اغلب افراد جامعه عملکرد بهتری داشته باشند. در قالب توانایی ها و مهارت های مختلف، انواع تیزهوشی تعریف می شود. در برخی فرهنگ تنها به بعضی از انواع تیزهوشی ارزش می دهند. در حالی که با شناسایی و پرورش درست استعدادهای کودکان تیز هوش می توانیم آن ها را در رسیدن به بالاترین حد بهره وری از توانایی هایشان یاری دهیم. چه بسا بسیارند کودکانی که با عدم شناخت از نبوغ خود فرصت هایشان را از دست داده اند. والدین می توانند برای شناخت میزان و نوع هوش کودکانشان از آزمون هوش و مشاوره کودک در این زمینه استفاده کنند.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه نحوه شناسایی و برخورد با کودکان تیزهوش می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

مفهوم هوش به چه معناست؟

تعریف مشخصی از مفهوم هوش وجود ندارد اما ترکیبی از مهارت ها به عنوان هوش بالا تعریف می شوند. هوش شامل ظرفیت منطقی، ادراک، خودآگاهی، یادگیری، دانش عاطفی، استدلال، برنامه ریزی، خلاقیت و حل مسئله است. اما به طور کلی هوش به معنای توانایی درک و کشف اطلاعات و نگهداری آن به عنوان دانش یا رفتار است. در نهایت هوش بالا باعث افزایش سازگاری فرد با محیط و پیشرفت وی می شود. ار جمله عواملتاثیر گذار بر شکل گیری و نوع نبوغ کودک می توان به محیطب که کودک در آن رشد می کند، استعداد ذاتی و ارتباطش با والدین و ... اشاره داشت.

 

تیزهوش به چه کسانی گفته می شود؟

برای اطلاق واژه تیزهوش یا نابغه به یک نفر، مانند خود تعریف هوش، همه ملاک ها مبهم هستند. اما به طور کلی فرد تیز هوش در آزمون های هوشی استاندارد، نمره هوشهبر یا IQ بالاتر از 130 کسب می کنند. البته این آزمون ها هوش هیجانی یا EQ و هوش عملی را در نظر نمی گیرد اما در حال حاضر در دسترس ترین روش برای تشخیص تیزهوشی همین آزمون ها هستند.

افراد تیزهوش در ابعاد مختلف هوش توانایی بالایی دارند، اما اگر فردی در یک زمینه مثلا موسیقی یا ورزش استعداد خارق العاده ای داشته باشد، به عنوان نابغه شناخته می شود. در صورتی که ممکن است در آزمون های هوش نیز نمره بالایی به دست نیاورد. برخی از فاکتور های تیزهوشی شامل موراد زیر است:

• قدرت فکری قوی
• توانایی خلاقیت
• استعداد بالا در یک یا چند زمینه
• نمره هوشبهر بالای 130
• استعداد ذاتی در انتخاب کلمات
• روابط هوشمندانه و سالم
• شخصیت متمایز و بدن سالم

 

انواع تیزهوشی

یکی از اصلی ترین و معمول ترین تقسیم بندی های تیزهوشی، عمدتا بر نمره هوش یا IQ وابسته است و بر آن اساس تقسیم بندی می شود. نمره هوش نمره ایست که به وسیله آزمون های هوش استاندارد و توسط متخصص روانشناس اندازه گیری می شود. این تقسیم بندی شامل 4 دسته می باشد:

1-تیزهوش های خلاق:

تیز هوشان خلاق، توانایی عملی کردن ایده ها و خلق آثار هنری را دارند. آن ها در حل مسائل بسیار مصمم و صبورند و تا رسیدن به نتیجه و پاسخ، شدیدا تمرین و تکرار می کنند. در برابر رفتار نامناسب دیگران بسیار بی اهمیت و مقاوم هستند. معمولا به سلامت و تغذیه خود توجه زیادی نمی کنند. همچنین مسائلی برای این افراد مهم است که معمولا برای اکثر مردم جذاب نیست. تیزهوشان خلاق یه موضوعاتی مثل هنر، ریاضیات، کشف، و اختراع توجه دارند.

2-تیز هوش های تلاشگر یا درس خوان:

این افراد به مفاهیم تئوری توجه بیشتری نشان می دهند و معمولا در سن مدرسه بیش از همسالان خود مطالب درسی را یاد می گیرند. اغلب زیاد مطالعه می کنند و از نظر دستور زبان و ادبیات نسبت به دیگران برتر اند. معمولا تیزهوشان تلاشگر نویسنده های خوبی هستند. همچنین در مهارت حل مسئله نیز پیشرفت زیادی می کنند.

3-تیزهوش های ماشینی یا فنی:

این افراد با اعداد و حساب کتاب رابطه خوبی دارند. در کارهای ریاضی، اندازه گیری و ساخت وسایل مختلف با دست پیشرفت می کنند. تیزهوشان ماشینی اشکال هندسی را زودتر یاد می گیرند. به مسائل عینی و حقیقی بیشتر از مفاهیم انتزاعی و تئوری و خشک علاقه دارند. آن ها در کار های فنی واقعا با استعداد هستند.

معمولا به تحصیل به شکل کلاسیک علاقه ندارند. احتمالا در اکثر درس های تئوری نمره های کمی می گیرند. استعداد آنها معمولا به دلیل کلیشه های ذهنی خانواده ها هدر می رود و به آن ها اجازه ورود در آموزشگاه های فنی و صنعتی داده نمی شود.

4-تیزهوشان کم تحرک و کم پیشرفت:

تیزهوشان کم تحرک معمولا نحوه برخورد درست با نبوغ خود را یاد نمی گیرند. به دلیل درک سریع مفاهیم و درس ها، به تمرین نمی پردازند و در گرفتن نتیجه خوب شکست می خورند. معمولا حضور در کلاس و مدرسه برای آنها خسته کننده است. این مسئله به دو دلیل است، یا قبل از کلاس مفاهیم را می داند و توضیحات معلم برایش بیهوده است، یا به دلیل کندی دیگر همسالان در یادگیری، طاقتش تمام می شود.

معمولا هوشبهر زیادی دارند اما سیستم سنتی مدارس برای آن ها آزار دهنده است. معمولا منزوی و بی حوصله هستند و با والدین و دوستان روابط عمیق صمیمانه ندارند.

سرنوشت این کودکان، وابسته به مربیان و والدین است. اگر شرایط روحی و محیطی این افراد مناسب باشد، استعداد هایشان شکوفا می شود. تیزهوشان کم تحرک برخلاف دیگر تیزهوش ها که خود مسیر خود را پیدا می کنند، نیازمند هدایت و راهنمایی های گام به گام اطرافیان هستند. معمولا اگر از او غفلت شود، اراده ای برای ماندن در مسیر ندارد.

 

نابغه های چهار فصل

ایده چهار نوع نبوغ، از هزاران سال پیش شروع شده و به چهار فصل و فرکانس های فکری آن ها بر می گردد. این نبوغ، انسان را هدایت کرده و راه های مختلف رسیدن به اهداف را به فرد معرفی می کند. همچنین به انسان اجازه می دهد که بر نقاط قوت خود تمرکز کند.

نابغه های محرک یا هوشمندی ایده پردازی:

این نوع افراد به انرژی بهار متصل اند. نابغه های محرک قدرتشان در خلاقیت و زایش است. آن ها به انتقادهای سایر افراد در مورد نظم و در چهار چوب هنجار بودن، اهمیت نمی دهند. نابغه محرک نگران فراموش کردن چیز های کوچک نیست. امروزه این افراد بخاطر خلاقیت درخشان خود شناخته می شوند، چون بهترین پاسخ را به سوال " چه چیزی " داشتند.

افرادی مثل بیل گیتس موسس مایکروسافت، استیو جابز موسس اپل، بتهوون، ادیسون و انیشتین از دسته نابغه های محرک هستند.

نابغه های درخشان یا هوشمندی ارتباطی:

با توجه به انرژی تابستان، همه نابغه های درخشان، روی قدرت ارتباط و رهبری خود تمرکز می کنند. آنها به انتقادهای دیگران درباره عدم تمرکز روی اعداد، حساب ها و بی برنامگی توجه نمی کنند. این افراد معمولا از تغییر توجه خود به چیز های مختلف نگران نمی شوند، چون اصولا افرادی راکدی نیستند؛ بنابراین از کارهای کلیشه ای و دفتری ناراحت می شوند. این افراد بخاطر تفاوتشان در ارتباط با مردم شناخته می شوند، چون بهترین پاسخ را به سوال "چه کسی" داشتند.

بیل کلینتون، اپرا وینفری مجری و تهیه کننده مشهور آمریکایی از این دسته هستند.

نابغه های سرعت یا هوشمندی حسی:

بر اساس انرژی پاییز، نابغه های سرعت روی قدرت حواس و استقامت خود تمرکز می کنند. آن ها به انتقاد دیگران درباره نداشتن سیاست اهمیت نمی دهند. نابغه های سرعت محتاط نیستند. آن ها اهمیتی به زمانی که برای کارها و چیزهای مختلف می گذارند، نمی دهند. نابغه های سرعت سعی در آرام و پایدار بودن دارند، آن ها همیشه بهترین پاسخ را به سوال "چه وقت" داشتند.

گاندی، نسلون ماندلا، مادر ترزا و مایکل فلپس از دسته نابغه های سرعت هستند.

نابغه های فولادی یا هوشمندی جزئیات:

بر اساس انرژی زمستان، این افراد همه تمرکز خود را بر روی تواناییشان در سیستم ها و مدیریت داده ها گذاشته اند. آنها به انتقاد دیگران به خاطر نداشتن مهارت اجتماعی اهمیت نمی دهند. نابغه های فولانی از تنهایی ترسی ندارند. اغلب بهترین حس را در زمان کار کردن دارند. نابغه های فولادی فقط به دنبال یافتن روش های دقیق تر برای کارکردن با سیستم های خود هستند. آنها همیشه بهترین پاسخ را به پرسش "چگونه" می دهند.

مارک زاکربرگ، هنری فورد و اکثر کار آفرینان از این دسته هستند.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه نحوه شناسایی و برخورد با کودکان تیزهوش می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

 

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع تیزهوشی و انواع آن