اثرات و پیامد های طلاق

آثار طلاق بر خانواده و جامعه چقدر اهمیت دارد؟ چه زمانی شدت آثار طلاق بیشتر احساس می شود؟ فرزندان طلاق چه آسیب هایی می بینند؟ طلاق زمانی اتفاق می افتد که استحکام روابط زناشویی از بین رفته و زندگی مشترک با تنش و ناسازگاری همراه شده است. طلاق به عنوان یک آسیب اجتماعی بر بنیان خانواده اثر می گذارد و امور روزمره فرد را دگرگون می کند. طلاق پیامدهای منفی بسیاری هم برای مردان و هم برای زنان دارد که در ادامه با آنها آشنا می شویم.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه آثار طلاق می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

 

آثار طلاق

جدا شدن از همسر ممکن است برای فرد یک احساس اضطراب و هراس ایجاد کند. فرایند سازگاری روانی و اجتماعی در زنان و مردان تفاوت چندانی ندارد. اما مردان و زنان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می دهند با یکدیگر متفاوتند.

مردان طلاق را یک حادثه ناگهانی می دانند و زنان آن را به عنوان یک نقطه پایانی و شروع مشکلات طولانی قلمداد می کنند. شاید به همین دلیل است که زنها کمتر احساسهای منفی درباره طلاقشان دارند اما این اتفاق برایشان تنش زاتر است. با این حال زنها از نظر روانی، با گریه و دردُ دل کردن خود را تخلیه می کنند. مردان بعد از طلاق نه تنها دچار آسیبهای روانی بیشتری می شوند بلکه به خاطر ساختار اجتماعی با درون ریزی ناراحتی ها در معرض خطراتی چون سکته و مرگ زودرس قرار می گیرند.

 

پیامدهای طلاق برای زنان

زنان بعد از طلاق در معرض فشارهای روحی و روانی زیادی قرار می گیرند. آنها دچار یأس و ناامیدی می شود و در بعضی از موارد ممکن است تا مرز افسردگی نیز پیش روند. اضطراب و نگرانی از بازگشت به منزل پدری، واکنش اطرافیان، نگرانی آینده، ترس از سرزنش شدن، و در بعضی مواقع عذاب وجدان و پشیمانی از جمله مشکلاتی است که زنان مطلقه را با خود درگیر می سازد. 

تزلزل در هویت فردی و اجتماعی

نخستین پیامدی که زن پس از طلاق تجربه می کند، از دست دادن پایه های هویت و منزلت اجتماعی است. در خصوص زنانی که جدا شده اند در فرهنگ عامه عقاید، باورها و حتی تکیه کلام هایی وجود دارد که موجب آزار و در هم شکسته شدن منزلت زن می شود. زنان مطلقه، تهدیدی برای زندگی خانوادگی دوستان و خویشان بوده و این نگاه آنان را منزوی و تنهاتر می کند. در مجموع از دست دادن حمایت های اجتماعی، انزوا، کاهش روابط اجتماعی، احساس عدم امنیت، طردشدگی، نگرش منفی جامعه، برچسب های اجتماعی، بازخوردهای منفی دیگران، آزار و خشونت آشکار و پنهان جنسیتی و… از آسیب هایی است که زنان بعد از طلاق در جامعه تجربه می کنند.

احساس عدم امنیت

یکی از تجربه های مشترک زنان پس از جدایی احساس عدم امنیتی است که به دلیل پیشنهادهای مردان اطراف در خصوص ازدواج مجدد، آن هم به صورت موقت صورت می گیرد. این مسئله به شدت امنیت روحی و روانی زن را به هم می ریزد.

 

تاثیر طلاق بر مردان

هرچند مشکلات مردان بعد از طلاق بسیار کمتر از زنان است. زیرا اکثریت شاغل اند و فشار روانی و تنهایی طلاق را کمتر احساس می کنند. اما واقعیت این است که طلاق در مردان نیز به بروز دشواری های هیجانی می انجامد. آمار خودکشی در بین مردان طلاق گرفته بیشتر از زنان است. طبق تحقیقات، مردانی که مسئولیت اصلی مراقبت از فرزندان را به عهده می گیرند، کمتر از دیگران دست به خودکشی می زنند.

سلامت جسمانی مردان مطلقه نسبت به مردان متاهل بسیار کمتر است. از آنجا که بسیاری از مردان توانایی کمتری در کنار آمدن با مشکلات دارند هنگام متارکه، به دلیل وابستگی به همسر از نظر مسائل تربیتی و مسائل حاکم بر زندگی ضربه بیشتری می بینند.

بعد از جدایی، برای بیشتر مردان دوگانگی عاطفی و تغییرات خلقی شدید به وجود می آید. تضاد از این نظر که مرد متارکه کرده همیشه این تردید را دارد آیا تصمیم اش درست بوده یا نه و همیشه با این سوال که آیا می توانسته کار بهتری انجام دهد یا نه مواجه است.

 

آسیب های جدایی و طلاق والدین بر روی فرزندان

زمانی که زوج ها تصمیم بر طلاق می گیرند، این تصمیم علاوه بر این که به خودشان آسیب هایی را وارد می کند. برای فرزندان نیز می تواند تاثیرات منفی داشته باشد که احساس ناامنی، احساس گناه، ترس از دست دادن والدین، احساس بلاتکلیفی، تنهایی و افسردگی، افت تحصیلی و ... از جمله آنها است. تأثیرات طلاق در فرزندان را می توان به ترتیب زیر طبقه بندی کرد:

احساس ناامنی و ترس از آینده:

طلاق غالبا احساس امنیت کودکان را کاهش داده و آنها را نسبت به آینده نگران می کند. به عنوان مثال: آیا ما فقیر می شویم؟

ترس از ترک شدن:

پس از طلاق کودک متوجه می شود که یکی از والدین دیگر در خانه نیست و از این می ترسد که دیگری نیز ناپدید شود و او را تنها بگذارد.

طردشدگی:

کودکان طلاق ممکن است احساس طرد شدگی داشته باشند. یادمان باشد کودکان خود را در مرکز جهان می دانند و بنابراین هر اتفاقی که روی دهد به نحوی به آنها مربوط می شود.

بلاتکلیفی:

مخرب ترین تأثیر طلاق بر روی کودکان زمانی روی می دهد که والدین در حضور آنها به تحقیر یکدیگر می پردازند. دراین مواقع کودکان احساس می کنند که باید جانب یکی از والدین را بگیرند و این کار برای آنها بسیار دشوار است. از سوی دیگر کودکان تصور می کنند اگر از هیچکدام از والدین پشتیبانی نکنند ازسوی هر دو رانده می شوند.

احساس گناه:

کودکان ممکن است به این نتیجه برسند که در طلاق والدین مقصر هستند و به خاطر حرفی که زده اند یا کاری که کرده اند این اتفاق روی داده است و احساس گناه و شرمندگی می کنند.

اندوه:

کودکان طلاق به شدت احساس اندوه و استیصال می کنند و اعتقاد دارند که دیگر عضوی از یک خانواده نیستند. در واقع احساس کودکان طلاق مشابه احساس کودکانی است که والدین خود را بر اثر بیماری یا تصادف از دست داده اند ولی به اندازه آنها مورد حمایت قرار نمی گیرند و ممکن است به شدت دچار افسردگی شوند.

 اضطراب:

کودکان طلاق ممکن است احساس اضطراب کنند و خود را تحت فشار ببینند. به عنوان مثال احتمال دارد آنها وظایف بیشتری را در خانه برعهده بگیرند. در ضمن ممکن است یکی از والدین یا هر دو آنها از کودکان به عنوان مشاور استفاده کنند.

تنهایی:

کودکان طلاق ممکن است احساس تنهایی کنند و دلشان برای والدی که از آن جدا شده اند تنگ شود. معمولا والدینی که در کنار کودکان می مانند آنقدر گرفتار مشکلات خود هستند که به فرزندشان نمی رسند.

 خشم:

خشم احساسی متداول درمیان کودکان طلاق است که در اثر عدم درک یا پذیرش این مسئله روی می دهد. خشم کودکان زمانی رواج پیدا می کند که دلایل طلاق روشن نباشد. همچنین پرخاشگری و عصیان نتیجه محرومیت های مداوم از مهر و محبت پدری یا مادری است.

افسردگی:

افسردگی از تأثیرات مستقیم طلاق است که به دنبال اندوه، احساس تنهایی و طردشدگی به وجود می آید. افسردگی نشانه آن است که کودکان حمایت کافی برای رویارویی با مسئله طلاق دریافت نکرده اند.

 

حال چه باید کرد؟

اول از همه توجه داشته باشید که این تأثیرات تا چه حد ناشی از طرز تفکر فرزند شما در مورد خودش، والدین و طلاق می باشد. به همین دلیل شما باید با کودکان در مورد طلاق حرف بزنید و از میزان تأثیرات منفی آن بکاهید. درضمن شما باید مراقب رفتارتان باشید و احساسات منفی خود را نسبت به همسر سابقتان بروز ندهید. فراموش نکنید برای فرزندتان وقت کافی بگذارید.

والدین باید بدانند حتی اگر طلاق بهترین تصمیم زندگی آن هاست، مسئولیت شان نسبت به فرزندان اهمیت زیادی دارد. طلاق توافقی، مشاوره طلاق و گرفتن مشاوره خانواده بعد از طلاق نیز می تواند آسیب های ناشی از طلاق را کاهش دهد.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه آثار طلاق می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع : اثرات طلاق